ЁЯУ░ рднाрд░рдд рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рдПрд╡ं рдк्рд░ेрд╕ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕
ЁЯУ░ рднाрд░рдд рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рдПрд╡ं рдк्рд░ेрд╕ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕
рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░ेрд╕ рдФрд░ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рди рдХेрд╡рд▓ рджेрд╢ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдФрд░ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдХा рднी рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЖрдзाрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдЬैрд╕े рдкрд╣ाрдб़ी рд░ाрдЬ्рдп рдиे рднी рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдоें рдЙрд▓्рд▓ेрдЦрдиीрдп рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рд╣ै। рдЖрдЗрдП рдЬाрдирддे рд╣ैं рднाрд░рдд рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдоें рдк्рд░ेрд╕, рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ों рдФрд░ рдкрдд्рд░िрдХाрдУं рд╕े рдЬुрдб़े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рддрде्рдп।

рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░, рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░ेрд╕ рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдкрдд्рд░рдХाрд░िрддा, рдЧрдв़рд╡ाрд▓ी рдкрдд्рд░िрдХा, рдж्рд░ोрдгाрдЪाрд░्рдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдЬрд╕рдкाрд▓ рд░ाрдгा, HOPE рдкोрд░्рдЯрд▓ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб 2020 рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпां, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╢िрдХ्рд╖ा рдиिрджेрд╢рдХ, рдоंрдЧрд▓ेрд╢ рдбрдмрд░ाрд▓ рдиिрдзрди, рдЬाрдирдХी рд╕ेрддु, рджेрд╣рд░ाрджूрди рдк्рд▓ाрд╕्рдЯिрдХ рдоुрд╣िрдо, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб CSR рдкोрд░्рдЯрд▓ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб 2021 рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпाँ, рдкिрд░ूрд▓ рд╡िрдж्рдпुрдд рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдЙрдд्рддрд░рдХाрд╢ी, рдЖрдиंрдж рд╡рди рджेрд╣рд░ाрджूрди, рдХ्рдпूрдбीрдП рддрдХрдиीрдХ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб, рдордиोрдЬ рд╕рд░рдХाрд░ рдмैрдбрдоिंрдЯрди, рдЧोрдж рдЕрднिрдпाрди рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдбोрдмрд░ा рдЪांрдаी рдкुрд▓ рдЯिрд╣рд░ी, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХा рдкрд╣рд▓ा рдкрдд्рд░ рд╕рдордп рд╡िрдиोрдж, рд╣िрдоांрд╢ु рдЬोрд╢ी рдЙрдкрди्рдпाрд╕, рд░ाрдЬрд░ाрдЬेрд╢्рд╡рд░ी рдоंрджिрд░, рдкौрдб़ी рдоौрд░ी рдоेрд▓ा, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рдЖंрджोрд▓рди, рдмрд░ा рдХрд░ рдЯिрд╣рд░ी рд░िрдпाрд╕рдд рдмेрдЧाрд░ рдк्рд░рдеा рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб, рдХुрд▓ी рдПрдЬेंрд╕ी рдЗрддिрд╣ाрд╕, рдордзुрд▓ी рдлिрд▓्рдо, рд╡िрд╖्рдгुрдЧंрдЧा рдзौрд▓ीрдЧंрдЧा, рдЬोрд╢ीрдорда рдоंрджिрд░, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдЖंрджोрд▓рди, рднрддूрдЬ рдЙрдд्рд╕рд╡ рд╡ंрд╢ी рдиाрд░ाрдпрдг, рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╕рд╣рднाрдЧिрддा рдпोрдЬрдиा рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдЗрддिрд╣ाрд╕, рдХрдг्рд╡ाрд╢्рд░рдо рдХрд╣ां рд╣ै, рдХैрд▓ाрд╢ рдоाрдирд╕рд░ोрд╡рд░ рдпाрдд्рд░ा, рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдиैрдиीрддाрд▓, рдкрд░्рдпрдЯрди рдмोрд░्рдб рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб, рдоौрд▓ाрд░ाрдо рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ा, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдзрд░ोрд╣рд░
ЁЯУМ рднाрд░рдд рдоें рдк्рд░ेрд╕ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд
-
рджेрд╢ рдоें рдкрд╣рд▓ी рдк्рд░ेрд╕ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХी рдЧрдИ: рдЧोрд╡ा
-
рднाрд░рдд рдоें рдкрд╣рд▓ी рдк्рд░ेрд╕ рдХрдм рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдИ: рд╕рди् 1557 рдИ. рдоें рдЧोрд╡ा рдоें
рдпрд╣ рд╡рд╣ рд╕рдордп рдеा рдЬрдм рднाрд░рдд рдоें рдИрд╕ाрдИ рдоिрд╢рдирд░िрдпों рдиे рдзाрд░्рдоिрдХ рдкुрд╕्рддрдХों рдХी рдЫрдкाрдИ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд╕ рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рдеी। рдпрд╣ рдПрдХ рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░ी рдХрджрдо рдеा, рдЬिрд╕рдиे рдЖрдЧे рдЪрд▓рдХрд░ рднाрд░рддीрдп рднाрд╖ाрдУं рдоें рднी рдЫрдкाрдИ рдХा рдоाрд░्рдЧ рдк्рд░рд╢рд╕्рдд рдХिрдпा।
ЁЯЧЮ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдоें рдк्рд░ेрд╕ рдФрд░ рдкрдд्рд░рдХाрд░िрддा рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕
ЁЯУН рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ рд╡ рдкрдд्рд░िрдХाрдПँ
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░: The Hills Lockert (рдж рд╣िрд▓्рд╕ рд▓ाрдХृрдд)
-
рдоेрдлिрд╕рд▓ाрдЗрдЯ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рдЬॉрди рд▓ेрдЧ рдЬрдордХ
-
рд╕рдордп рд╡िрдиोрдж: рдПрдХ рдкाрдХ्рд╖िрдХ рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░
-
рдЕрд▓्рдоोрдб़ा рдЕрдЦрдмाрд░ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рдмुрдж्рдзिрд╡рд▓्рд▓рдн рдкंрдд
-
рдорд╕ूрд░ी рд╕ीрдЬрди рдкрдд्рд░िрдХा рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд: 1872 PM
-
рддрд░ुрдг рдХुрдоाрдКँ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд╕ंрдкाрджрдХ: рдмैрд░िрд╕्рдЯрд░ рдоुрдХुрди्рджीрд▓ाрд▓
-
рдЧрдв़рд╡ाрд▓ी рдкрдд्рд░िрдХा рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ: рдордИ 1905
-
рдЧрдв़рд╡ाрд▓ рдпूрдиिрдпрди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा: 1901
-
рдЧрдв़рд╡ाрд▓ी рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рд╕рдо्рдкाрджрди рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднूрдоिрдХा: рдмी. рдбी. рдЪंрджोрд▓ा
-
рдкुрд░ुрд╖ाрд░्рде рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ рдХा рдк्рд░ाрд░рдо्рдн: 1917
-
рдХुрдоाрдКँ рдХुрдоुрдж рдХा рдЕрди्рдп рдиाрдо: рдмाрдЬाрд░ рд╕рдоाрдЪाрд░
-
рд╕рдорддा рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рдоुंрд╢ी рд╣рд░िрдк्рд░рд╕ाрдж рдЯрдо्рдЯा
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХी рдкрд╣рд▓ी рджрд▓िрдд рдорд╣िрд▓ा рд╕рдо्рдкाрджिрдХा: рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдЯрдо्рдЯा
-
рдЙрдд्рддрд░ рднाрд░рдд рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рдорд╣ेрд╢ाрдиंрдж рдердкрд▓िрдпाрд▓
-
рдЙрдд्рдеाрди рд╕рдоाрдЪाрд░ рдкрдд्рд░ рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рдЬ्рдпोрддि рдк्рд░рд╕ाрдж рдоाрд╣ेрд╢्рд╡рд░ी
-
1940 рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╕ंрджेрд╢ рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рдХृрдкाрд░ाрдо рдоिрд╢्рд░ 'рдордирд╣рд░'
-
рд░ीрдЬрдирд▓ рд░िрдкोрд░्рдЯрд░ рдкрдд्рд░िрдХा рдХी рд╕рдо्рдкाрджिрдХा: рдЧंрдЧा рдЕрд╕рдиोрдб़ा рдердкрд▓िрдпाрд▓
-
рдпुрдЧрд╡ाрдгी рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХ: рд╕ंрдЬрдп рдХोрдаिрдпाрд▓
ЁЯМЙ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕े рдЬुрдб़ी рдХुрдЫ рдЕрди्рдп рд╡िрд╢ेрд╖ рдЬाрдирдХाрд░ी
-
рднाрд░рдд рдХा рдкрд╣рд▓ा рдЧ्рд▓ाрд╕ рдм्рд░िрдЬ рдмрдиेрдЧा: рдЛрд╖िрдХेрд╢ (рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб)
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХी рдЧ्рд░ीрд╖्рдордХाрд▓ीрди рд░ाрдЬрдзाрдиी: рдЧैрд░рд╕ैंрдг
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдмाрдпोрдбाрдЗрд╡рд░्рд╕िрдЯी рдкाрд░्рдХ: рд╣рд▓्рдж्рд╡ाрдиी
-
рднाрд░рдд рдХा рдкрд╣рд▓ा рд▓ाрдЗрдХेрди рдкाрд░्рдХ: рдоुрдирд╕्рдпाрд░ी, рдкिрдеौрд░ाрдЧрдв़
-
2020 рдоें рдж्рд░ोрдгाрдЪाрд░्рдп рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд: рдЬрд╕рдкाрд▓ рд░ाрдгा
-
рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдкोрд░्рдЯрд▓ рдХा рдиाрдо: рд╣ोрдк (HOPE)
-
HOPE рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо: Helping Out People Everywhere
ЁЯУМ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдФрд░ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпां
-
рдХिрд╕ рд╡िрднाрдЧ рдиे рдЕрдиाрде рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдЖрд░рдХ्рд╖рдг рджेрдиे рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी: рдмाрд▓ рд╡िрдХाрд╕ рдПрд╡ं рдорд╣िрд▓ा рд╕рд╢рдХ्рддिрдХрд░рдг рд╡िрднाрдЧ
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдмрдиा рд╡рд░्рдЪुрдЕрд▓ рдХ्рд▓ाрд╕ рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рджेрд╢ рдХा рдкрд╣рд▓ा рд░ाрдЬ्рдп
-
рдХुрдоाрдКँ рдХा рдЖрдпुрдХ्рдд рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा: рдЕрд░рд╡िрди्рдж рдХुрдоाрд░ рд╣्рдпांрдХी
-
рдХुрдоाрдКँ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХे рдХुрд▓рдкрддि: рдПрди. рдХे. рдЬोрд╢ी
-
15 рдЬрдирд╡рд░ी 2020 рдХो рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рднрд╡рди рдХा рд▓ोрдХाрд░्рдкрдг рд╣ुрдЖ: рдоुрдо्рдмрдИ рдоें
ЁЯПЖ рд╕рдо्рдоाрди рдФрд░ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░
-
рдПрд╕рд╕ीрдмोрд╕ рдЖрдкрджा рдк्рд░рдмंрдзрди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ 2020: рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдЖрдкрджा рдк्рд░рдмрди्рдзрди рдПрд╡ं рди्рдпू рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рдХेрди्рдж्рд░ рдХो
-
2020 рдоें рд░ाрдЬ्рдп рдХे 3 рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХो рдкрдж्рдо рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा
-
2020 рдоें рдкрдж्рдорднूрд╖рдг рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд: рдЕрдиिрд▓ рдк्рд░рдХाрд╢ рдЬोрд╢ी
-
рдоैрддी рдЖंрджोрд▓рди рдХे рдЬрдирдХ рдФрд░ рдкрдж्рдорд╢्рд░ी рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд: рдХрд▓्рдпाрдг рд╕िंрд╣ рд░ाрд╡рдд
-
5000 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдиिःрд╢ुрд▓्рдХ рдк्рд▓ाрд╕्рдЯिрдХ рд╕рд░्рдЬрд░ी рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╡िрднूрддि: рдпोрдЧी рдРрд░ॉрди
-
рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ैрди्рдп рдЬेंрдбрд░ рдПрдбрд╡ोрдХेрдЯ рдЕрд╡ाрд░्рдб рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд: рд╕ुрдорди рдЧрд╡ाрдиी
-
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡ीрд░рддा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдмाрд▓िрдХा: рд░ाрдЦी рд░ाрд╡рдд
-
2017-18 рдХे рд▓िрдП рдЦेрд▓ рд░рдд्рди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ (2020 рдоें): рдордиीрд╖ рд░ाрд╡рдд
ЁЯМ╕ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдФрд░ рдкрд░्рдпрдЯрди рдоें рд╡िрдХाрд╕
-
рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдкрд╣рд▓ा рдЯ्рдпूрд▓िрдк рдЧाрд░्рдбрди: рдкिрдеौрд░ाрдЧрдв़ рдоें рд╕्рдеाрдкिрдд
-
рдЬाрдирд╡рд░ों рдХे рд▓िрдП рдкрд╣рд▓ा рдХ्рд╡ाрд░ंрдЯीрди рд╕ेंрдЯрд░: рдХाрд░ा рдиेрд╢рдирд▓ рдкाрд░्рдХ
-
рдЧैрд░рд╕ैंрдг рдХो рдЧ्рд░ीрд╖्рдордХाрд▓ीрди рд░ाрдЬрдзाрдиी рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा: 8 рдЬूрди 2020 рдХो
-
рджेрд╢ рдоें рдХृрд╖ि рднूрдоि рдХो рдкрдЯ्рдЯे рдкрд░ рджेрдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд╣рд▓ा рд░ाрдЬ्рдп: рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб
ЁЯУЦ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдпोрдЧрджाрди
-
“рдХुрдоाрдКँ рдХे рджेрд╡рддा” рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ: рдкрджрдоा рджрдд्рдд рдкंрдд
ЁЯТ░ рд╡िрдд्рддीрдп рдмрдЬрдЯ
-
2020-21 рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпा рдмрдЬрдЯ: ₹53,526 рдХрд░ोрдб़
ЁЯУЪ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рд╡ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рдоुрдЦ्рдп рдЬाрдирдХाрд░िрдпां
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХी рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдиिрджेрд╢рдХ: рдбॉ. рдХुрдордХुрдо рд░ौрддेрд▓ा
-
рд░ाрдЬ्рдп рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░ рдЖрдпोрдЧ рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖: рдЬрд╕्рдЯिрд╕ рд╡ी.рдХे. рдмिрд╖्рдЯ
-
рд░ाрдЬ्рдп рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдоें рд╡рд░्рддрдоाрди рдорд╣िрд▓ा рд╡िрдзाрдпрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा: 7
-
рдбॉ. рднрдХ्рддрджрд░्рд╢рди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░рджाрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै: рдЙрдЪ्рдЪ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें
-
рдХोрд╡िрдб-19 рдХे рдмाрдж рд╕्рдХूрд▓ рдЦोрд▓े рдЧрдпे: 2 рдирд╡рдо्рдмрд░ 2020
-
рдХोрд░ोрдиा рд╕ंрдХ्рд░рдордг рд╕े рдЬिрди рд╡िрдзाрдпрдХ рдХा рдиिрдзрди рд╣ुрдЖ: рд╕ुрд░ेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ рдЬीрдиा
ЁЯеК рдЦेрд▓ рд╡ рд╕рдо्рдоाрди
-
рдиिрд╡ेрджिрддा рдХाрд░्рдХी рдХा рд╕ंрдмंрдз рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╣ै: рдмॉрдХ्рд╕िंрдЧ
-
5рд╡ें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдлिрд▓्рдо рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоें рдмेрд╕्рдЯ рдл्рд░ैंрдбрд▓ी рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдоिрд▓ा: рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХो
ЁЯУЦ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рдпोрдЧрджाрди рдФрд░ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдкुрд╕्рддрдХें
-
“рдЧрдЧाрд╕ рдХे рддрдЯ рдкрд░” рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ: рдЬрдЧрджीрд╢ рдЪрди्рдж्рд░ рдкांрдбे
-
рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░ рдоंрдЧрд▓ेрд╢ рдбрдмрд░ाрд▓ рдХा рдиिрдзрди: 9 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 2020
ЁЯМЙ рд╡िрдХाрд╕ рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдПं рд╡ рдмुрдиिрдпाрджी рдвांрдЪा
-
рдЬाрдирдХी рд╕ेрддु рдкुрд▓ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рд╣ुрдЖ: рдЧंрдЧा рдирджी рдкрд░, рдоुрдиि рдХी рд░ेрддी (рдЛрд╖िрдХेрд╢) рдХे рдкाрд╕
-
рд╕ौंрдЧ рдмाँрдз рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рд╕्рдеिрдд рд╣ै: рджेрд╣рд░ाрджूрди рдЬрдирдкрдж рдоें
-
рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рднेрдб़ рдк्рд░рдЬрдирди рдХेрди्рдж्рд░: рдШрдирд╕ाрд▓ी, рдХोрдкрдб़ рдзाрд░ рдоें
-
рдоैрд░िрдиो рднेрдб़ рдХी рдк्рд░рдЬाрддि рдЖрдпाрддिрдд рд╣ै: рдСрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рд╕े
ЁЯМ▒ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рдкрд╣рд▓
-
‘рдк्рд▓ाрд╕्рдЯिрдХ рд▓ाрдУ рдоाрд╕्рдХ рд▓े рдЬाрдУ’ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдЪрд▓ा: рджेрд╣рд░ाрджूрди рд╢рд╣рд░ рдоें
-
CSR (рдХॉрд░рдкोрд░ेрдЯ рд╕ोрд╢рд▓ рд░िрд╕्рдкॉрди्рд╕िрдмिрд▓िрдЯी) рдХे рддрд╣рдд рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рдкोрд░्рдЯрд▓: рд╕рд╣рдпोрдЧ
-
‘рдЙрд░्рдЬाрдЧिрд░ि’ рдЕрднिрдпाрди рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै: рдмिрдЬрд▓ी рдЪोрд░ी рд░ोрдХрдиे рд╕े
-
‘рд╕рдЦी рд╡рди рд╕्рдЯॉрдк рд╕ेंрдЯрд░’ рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рд╣िंрд╕ा рдкीрдб़िрдд рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХो рд╕्рдеाрдИ рдЖрд╢्рд░рдп
-
рдпрд╣ рд╕ेंрдЯрд░ рдЦोрд▓ा рдЧрдпा: рджेрд╣рд░ाрджूрди рдоें
ЁЯЪБ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдФрд░ рд░рдХ्рд╖ा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдк्рд░рдЧрддि
-
рджेрд╢ рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╣ेрд▓ीрдХॉрдк्рдЯрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рд╣ुрдЖ: рджेрд╣рд░ाрджूрди рдоें
✦ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рд╣ेрд▓ीрдХॉрдк्рдЯрд░ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी рдмрдв़ाрдиा -
рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдкрд╣рд▓ा рдХोрд╕्рдЯрдЧाрд░्рдб рднрд░्рддी рд╕ेंрдЯрд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдЖ: рджेрд╣рд░ाрджूрди рдоें
✦ рдпрд╣ рднाрд░рдд рдХा рдкाँрдЪрд╡ां рдХोрд╕्рдЯрдЧाрд░्рдб рднрд░्рддी рд╕ेंрдЯрд░ рд╣ै।
ЁЯПЖ рдЦेрд▓ рдФрд░ рд░ोрдоांрдЪ рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдкрд╣рд▓
-
38рд╡ें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЦेрд▓ों рдХा рдЖрдпोрдЬрди рд╣ोрдиा рд╣ै: рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдоें
-
рдирдпाрд░ рд╡ैрд▓ी рдПрдбрд╡ेंрдЪрд░्рд╕ рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдлेрд╕्рдЯिрд╡рд▓ рдХा рдЙрдж्рдШाрдЯрди рдХिрдпा: рдд्рд░िрд╡ेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ рд░ाрд╡рдд рдиे
-
рдЕрдоीрд╖ा рдЪौрд╣ाрди рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै: рдкрд░्рд╡рддाрд░ोрд╣рдг рд╕े
ЁЯМ▒ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдФрд░ рдзрд░ोрд╣рд░ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХी рджिрд╢ा рдоें рдХрджрдо
-
‘рд╣рд░ेрд▓ा рд╕рдо्рдоाрди’ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै: рдЬрд╕ोрджा рдирд╡ाрдиी рдХे рдиाрдо рдкрд░
-
рднाрд░рдд рдоाрддा рдоंрджिрд░, рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ: рд╕рдд्рдпрдоिрдд्рд░ाрдиंрдж рдЧिрд░ि
-
рдмрджрд░ीрд╡рди рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा: рдмрджрд░ीрдиाрде рдХे рдиिрдХрдЯ
-
рд╣िрдо рддेंрджुрдЖ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХेंрдж्рд░ рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा: рдЙрдд्рддрд░рдХाрд╢ी рдоें
-
рджेрд╢ рдХा рдкрд╣рд▓ा рдоॉрд╕ рдЧाрд░्рдбрди рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा: рд╕рд░िрдпाрддाрд▓ (рдиैрдиीрддाрд▓ рдХे рдкाрд╕)
-
рдЖрд╕рди рдХंреЫрд░्рд╡ेрд╢рди рд░िрдЬрд░्рд╡ рдмрдиा: рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХा рдкрд╣рд▓ा рд░ाрдорд╕рд░ рд╕्рдерд▓
✦ рдЬрдирдкрдж: рджेрд╣рд░ाрджूрди
✦ рднाрд░рдд рдоें рдХुрд▓ рд░ाрдорд╕рд░ рд╕्рдерд▓: 41
ЁЯПФ️ рд╕ंрд╕्рдХृрддि, рд╢िрдХ्рд╖ा рд╡ рдоाрдирд╡ рд╡िрдХाрд╕ рд╕े рдЬुрдб़ी рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпाँ
-
UNESCO рдХी рднाрд░рддीрдп рдзрд░ोрд╣рд░ рд╕ूрдЪी рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ुрдЖ: рдкिрдеौрд░ाрдЧрдв़ рднूрджृрд╢्рдп
-
рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдкрд╣рд▓ी рдоाрдирд╡ рд╡िрдХाрд╕ рд╕ूрдЪрдХांрдХ рдоें рдк्рд░рдердо рдЬрдирдкрдж: рдкिрдеौрд░ाрдЧрдв़
-
рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬीрд╡рди рдк्рд░рдд्рдпाрд╢ा рд╡ाрд▓ा рдЬрдирдкрдж: рдкिрдеौрд░ाрдЧрдв़
-
рд▓ैंрдЧिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рд╕ूрдЪрдХांрдХ рдоें рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рд╕्рдеाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдЬрдирдкрдж: рдЙрдд्рддрд░рдХाрд╢ी
-
рджूрди рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХी рдХुрд▓рдкрддि: рд╕ुрд░ेрдЦा рдбंрдЧрд╡ाрд▓
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рд╡рд░्рддрдоाрди рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी (2021): рддीрд░рде рд╕िंрд╣ рд░ाрд╡рдд
⚡ рдКрд░्рдЬा рдПрд╡ं рд░ोрдЬрдЧाрд░
-
рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рд╕्рд╡рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдпोрдЬрдиा рдХे рддрд╣рдд: 25 рдоेрдЧाрд╡ाрдЯ рддрдХ рдк्рд▓ांрдЯ рд▓рдЧाрдП рдЬाрдПंрдЧे
ЁЯХп️ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рдПрд╡ं рдиिрдзрди
-
рд╕ुрд░ेрди्рдж्рд░ рд╕िंрд╣ рдЬीрдиा: 2007 рд╕े рд╕рд▓्рдЯ рд╡िрдзाрдирд╕рднा рд╕े рд╡िрдзाрдпрдХ (рдХोрд░ोрдиा рд╕े рдиिрдзрди)
-
рд╢्рдпाрдо рд▓ाрд▓ рд╕ोрдиी: рдПрдирдЖрдИрдЯी рд╢्рд░ीрдирдЧрд░ рдХे рдиिрджेрд╢рдХ, рдиिрдзрди: 27 рдирд╡рдо्рдмрд░ 2020
ЁЯОУ рд╢िрдХ्рд╖ा рдПрд╡ं рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЬрдЧрдд рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзिрдпाँ
-
рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╢्рд░ीрдирдЧрд░ рдХी рдХुрд▓рдкрддि рд╣ैं: рдЕрди्рдирдкूрд░्рдгा рдиौрдЯिрдпाрд▓
-
рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рджेрд╢ рдХे рд╢िрдХ्рд╖ा рдоंрдд्рд░ी: рд░рдоेрд╢ рдкोрдЦрд░िрдпाрд▓ 'рдиिрд╢ंрдХ'
-
рдиैрдиीрддाрд▓ рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢: рдЖрд░.рдПрд╕. рдЪौрд╣ाрди
-
рд╡ी.рдХे. рдмिрд╖्рдЯ рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рд╣ैं: рдЧौрд╣ाрдЯी рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХे
⚡ рдКрд░्рдЬा рдФрд░ рд╡рди рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХी рджिрд╢ा рдоें рдк्рд░рдпाрд╕
-
рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдкрд╣рд▓ा рдкिрд░ूрд▓ рд╡िрдж्рдпुрдд рдЙрдд्рдкाрджрди рдХेрди्рдж्рд░ рд╣ै: рдЧंрдЧाрдгी (рдбुрдг्рдбा рд╡िрдХाрд╕рдЦंрдб, рдЙрдд्рддрд░рдХाрд╢ी)
✦ рдЙрдд्рдкाрджрди рдХ्рд╖рдорддा: 25 рдХिрд▓ोрд╡ाрдЯ -
рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдкрд╣рд▓ा рд╕िрдЯी рдлॉрд░ेрд╕्рдЯ (City Forest): рдЖрдиंрдж рд╡рди
✦ рд╕्рдеाрди: рджेрд╣рд░ाрджूрди
ЁЯН╝ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдкोрд╖рдг рдХी рдкрд╣рд▓
-
'рдЧोрдж рдЕрднिрдпाрди' рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп: рдХुрдкोрд╖рдг рдоुрдХ्рдд рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдмрдиाрдиा
-
рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдЖंрдЪрд▓ рдпोрдЬрдиा: рдмрдЪ्рдЪों рдХो рджुрдЧ्рдз рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा
-
рдИ-рдЧ्рд░ंрдеाрд▓рдп рдпोрдЬрдиा: рдХॉрд▓ेрдЬों рдХे рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдпों рдХो рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЬोрдб़рдиा
ЁЯЫд️ рдЪाрд░рдзाрдо рдпाрдд्рд░ा рдФрд░ рдЗрди्рдл्рд░ाрд╕्рдЯ्рд░рдХ्рдЪрд░
-
рдЪाрд░рдзाрдо рдпाрдд्рд░ा рдоाрд░्рдЧ рдоें рдзрд░ाрд╕ू рдЯрдирд▓: 450 рдоीрдЯрд░ рд▓ंрдмी рд╕ुрд░ंрдЧ
-
рд╕ीрддा рдоाрддा рд╕े рдЬुрдб़ा рдкौрд░ाрдгिрдХ рд╕्рдерд▓ рд╕िंрддोрд╕्рдпूं: рдХोрдЯ рд╡िрдХाрд╕рдЦंрдб, рдкौрдб़ी рдоें рд╕्рдеिрдд
-
рдХाрд▓ोрдиी рдирджी рд╕्рдеिрдд рд╣ै: рджेрд╣рд░ाрджूрди рдЬрдирдкрдж рдоें
ЁЯЫ░️ рддрдХрдиीрдХी рдирд╡ाрдЪाрд░
-
рдХ्рдпूрдбीрдП рддрдХрдиीрдХ рдХा рд╕ंрдмंрдз: рд╕ंрдЪाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕े
-
рдЗрд╕ рддрдХрдиीрдХ рд╕े рд╕ंрдЪाрд░ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд╣рд▓ा рд░ाрдЬ्рдп: рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб
ЁЯП╕ рдЦेрд▓ рдФрд░ рд╕рдо्рдоाрди
-
рджेрд╡рднूрдоि рд░ाрдЬ्рдп рдЦेрд▓ рд░рдд्рди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдЦिрд▓ाрдб़ी: рдордиोрдЬ рд╕рд░рдХाрд░ (рдмैрдбрдоिंрдЯрди)
ЁЯЧ│️ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдШрдЯрдиाрдХ्рд░рдо
-
2020 рдоें рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕े рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднा рдХे рд▓िрдП рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд: рдирд░ेрд╢ рдмंрд╕рд▓
-
рдЙрдирд╕े рдкूрд░्рд╡ рд░ाрдЬ्рдпрд╕рднा рд╕ांрд╕рдж: рд░ाрдЬрдмрдм्рдмрд░
ЁЯМЙ рдбोрдмрд░ा-рдЪांрдаी рдкुрд▓: рдЯिрд╣рд░ी рдХी рд╢ाрди
-
рд╕्рдеिрддि: рдЯिрд╣рд░ी рдЬрдирдкрдж
-
рд▓ंрдмाрдИ: 440 рдоीрдЯрд░
-
рд╡िрд╢ेрд╖рддा: рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмा рдоोрдЯрд░ेрдмрд▓ рд╕िंрдЧрд▓ рд▓ेрди рд╕рд╕्рдкेंрд╢рди рдкुрд▓
-
рдЙрдж्рдШाрдЯрди: 9 рдирд╡рдо्рдмрд░ 2020
-
рдкुрд╕्рддрдХ: "рднाрд░рдд рдХे рд╕рдмрд╕े рдмрдб़े рд╕рд╕्рдкेंрд╢рди рдкुрд▓ рдбोрдмрд░ाрдЪांрдаी рдХी рдЧाрдеा" рд▓ेрдЦрдХ – рд╢ीрд╢рдкाрд▓ рдЧुрд╕ाрдИं
ЁЯМК рд╕ूрд░्рдпрдзाрд░ा рдЭीрд▓: рдЬрд▓рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХी рдПрдХ рдоिрд╕ाрд▓
-
рдиिрд░्рдоाрдг рд╕्рдерд▓: рдЬाрдЦрди рдирджी рдкрд░
-
рдЬрдирдкрдж: рджेрд╣рд░ाрджूрди
-
рдпрд╣ рдЭीрд▓ рдЬрд▓ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг, рдкрд░्рдпрдЯрди рдФрд░ рд╕्рдеाрдиीрдп рдкाрд░िрд╕्рдеिрддिрдХी рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдмрдиाрдИ рдЧрдИ рд╣ै।
ЁЯХЙ️ рдзрд░्рдо, рджрд░्рд╢рди рдФрд░ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХी рдЭрд▓рдХ
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХा рдк्рд░ाрдЪीрдирддрдо рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп: рд╢ैрд╡ рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп
-
рд╢ाрдХ्рдд рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдоंрджिрд░: рд░ाрдЬрд░ाрдЬेрд╢्рд╡рд░ी рджेрд╡ी рдоंрджिрд░
-
рдХुрдоाрдКँ рд╢рдм्рдж рдХा рдкрд╣рд▓ा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ: рдЖрдЗрдиे рдЕрдХрдмрд░ी
-
рдЧреЭрд╡ाрд▓ рдХा рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬрд░рд▓ैंрдб рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै: рдЪोрдкрддा рдмुрдЧ्рдпाрд▓
-
рдк्рд░рдердо рдЖрд░्рдп рдирд░ेрд╢: рджрдХ्рд╖ рдк्рд░рдЬाрдкрддि
ЁЯУЪ рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдФрд░ рднाрд╖ा
-
‘рд╕рдордп рд╕ाрдХ्рд╖ी’ рдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХे рд▓ेрдЦрдХ: рд╣िрдоांрд╢ु рдЬोрд╢ी
-
‘рдЧोрд░ा-рдмाрджрд▓’ рдкुрд╕्рддрдХ рдХे рд▓ेрдЦрдХ: рд╢िрд╡рдк्рд░рд╕ाрдж рдбрдмрд░ाрд▓
-
рдЬौрдирд╕ाрд░ी рднाрд╖ा рдХी рд▓िрдкि: рдмाрдЧुрдИ
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХा рдкрд╣рд▓ा рджेрд╕ी рдкрдд्рд░: "рд╕рдордп рд╡िрдиोрдж" (1868, рдЙрд░्рджू-рд╣िंрджी рдоें)
ЁЯМ│ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг, рдоेрд▓े рдФрд░ рдЖंрджोрд▓рди
-
рд╣рд░िрдпाрд▓ी рджिрд╡рд╕: 5 рдЬुрд▓ाрдИ
-
рдкौрдб़ी рдоें рдоौрд░ी рдоेрд▓ा рд▓рдЧрддा рд╣ै: рд╣рд░ 12 рд╡рд░्рд╖ рдоें
-
рдвांрдбрдХ рдЖंрджोрд▓рди: рдЯिрд╣рд░ी рдЧрдв़рд╡ाрд▓ рдХे рдордЬрджूрд░ों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд
-
рд╕ाрд▓рдо рдХा рд╢ेрд░ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै: рд░ाрдо рд╕िंрд╣ рдЖрдЬ़ाрдж
ЁЯЫХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдЬाрдирдХाрд░िрдпाँ
-
рддुрдЬрдХ-рдП-рдЬрд╣ांрдЧीрд░ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░: рд╢्рдпाрдорд╢ाрд╣ рдиे рдЬрд╣ांрдЧीрд░ рд╕े рдЖрдЧрд░ा рдоें рднेंрдЯ рдХी
-
рдХाрд▓ी рдирджी рдоें рдоिрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдкрд╣рд▓ी рдирджी: рдХुрдаिрдпांрдЧрдЯी
-
‘рдкौрдг рдЯूрдЯी’ рдеा: рдЖрдпाрдд-рдиिрд░्рдпाрдд рдХрд░
-
‘рдмрд░ा рдХрд░’ рдеा: рдЯिрд╣рд░ी рд░िрдпाрд╕рдд рдоें рднू-рдк्рд░рдмंрдзрди рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХे рд▓िрдП рд▓िрдпा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдХрд░
⚖️ рдмेрдЧाрд░ рдк्рд░рдеा рдФрд░ рдХुрд▓ी рдмेрдЧाрд░ рдЖंрджोрд▓рди рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕
-
рдк्рд░ाрдЪीрди рднाрд░рдд рдоें рдмेрдЧाрд░ рдк्рд░рдеा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╢рдм्рдж: рд╡िрд╖्рдЯि
-
рдЧрдв़рд╡ाрд▓ рдоें рдХुрд▓ी рдПрдЬेंрд╕ी рдЧрдарди рдХा рд╡िрдЪाрд░: рдЧिрд░िрдЬाрджрдд्рдд рдиैрдеाрдиी
-
рдХुрд▓ी рдПрдЬेंрд╕ी рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдпोрдЧрджाрди: рддाрд░ाрджрдд्рдд рдЧैрд░ोрд▓ा
-
рдк्рд░ाрд░ंрднिрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ: рдкौрдб़ी рдХे рдж्рд╡ाрд░ीрдЦाрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें
-
рдЗрд╕ рдЖंрджोрд▓рди рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рдлिрд▓्рдо: "рдордзुрд▓ी"
рдХुрд▓ी рдмेрдЧाрд░ рдк्рд░рдеा рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд╢ाрд╕рди рдХे рджौрд░ाрди рд▓ाрдЧू рдХी рдЧрдИ рдПрдХ рдЕрди्рдпाрдпрдкूрд░्рдг рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдеी, рдЬिрд╕рдоें рдЧ्рд░ाрдоीрдгों рдХो рдЬрдмрд░рди рдордЬрджूрд░ी рдХे рд▓िрдП рдмाрдз्рдп рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा। рдЗрд╕рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдоें рд╡्рдпाрдкрдХ рдЖंрджोрд▓рди рд╣ुрдП।
ЁЯЫХ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рдзाрд░्рдоिрдХ рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рд╕्рдерд▓
-
рдордв़ рдХा рд╕ूрд░्рдп рдоंрджिрд░: рдЬрдиेрдК рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпोрдЧ рд╣ोрддा рдеा
-
рдЬोрд╢ीрдорда (рдЪрдоोрд▓ी): рджेрд╡рднूрдоि рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХा рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕्рдерд▓
-
рд╡ंрд╢ी рдиाрд░ाрдпрдг рдоंрджिрд░ (рднрддूрдЬ рдЙрдд्рд╕рд╡): рд░рдХ्рд╖ा рдмंрдзрди рдХे рджिрди рд╕ाрд▓ рдоें рдПрдХ рдмाрд░ рдЦुрд▓рддे рд╣ैं рдХрдкाрдЯ
-
рдкрд╢्рдЪिрдоी рдзौрд▓ीрдЧंрдЧा рдирджी: рдЬिрд╕े рд╡िрд╖्рдгुрдЧंрдЧा рднी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै
ЁЯЧ│️ рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдЪेрддрдиा рдФрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рдиों рдХी рдЭрд▓рдХ
-
1920, рджेрд╣рд░ाрджूрди рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕рдо्рдоेрд▓рди: рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдкं. рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू
-
1930, рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдЧрдв़рд╡ाрд▓ рдоें рдкрд╣рд▓ा рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕рдо्рдоेрд▓рди
рдпрд╣ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдоें рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोрд▓рди рдХी рдиींрд╡ рд░рдЦрдиे рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕ाрдмिрдд рд╣ुрдП।
ЁЯУЪ рдЕрди्рдп рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдЬाрдирдХाрд░िрдпाँ рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдеाрдПं
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╢ोрдз рд╕ंрд╕्рдеाрди рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा: рдбॉ. рдЧिрд░िрд░ाрдЬ рд╢ाрд╣
-
рд╣िрд▓рд╕ाрдЗрдб рд╕ेрдл्рдЯी рдХрдоेрдЯी (рдиैрдиीрддाрд▓): рднूрдХंрдк рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд╕्рдеाрдкिрдд
-
рд╕рд╣рдЬрдЧрдв़ рдХा рдкुрд░ाрдиा рдиाрдо: рдЬрд╕рдкुрд░
ЁЯПЮ️ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ौंрджрд░्рдп, рдХृрд╖ि рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा
-
рдЧрдв़рд╡ाрд▓ рдХा рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬ़рд░рд▓ैंрдб рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै: рдЪोрдкрддा рдмुрдЧ्рдпाрд▓
-
рддрд░ाрдИ рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рдлрд╕рд▓: рдЧрди्рдиा
-
рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕рдм्рдЬी: рдЖрд▓ू
-
рд╣рд░िрдкुрд░ा рдЬрд▓ाрд╢рдп: рдЧुрд▓рд░рднोрдЬ
-
рдмाрдЬрдкुрд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд░ाрдЬрдкूрдд рдоूрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдз рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ी рдЬाрддिрдпाँ: рдеाрд░ू рдФрд░ рдмुрдХ्рд╕ा
ЁЯдЭ рд╕рд╣рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдПं рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕
-
SC/ST рд╡िрдХाрд╕ рдпोрдЬрдиा: рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдХंрдкोрдиेंрдЯ рдк्рд▓ाрди рд╡ рдЯ्рд░ाрдЗрдмрд▓ рд╕рдм рдк्рд▓ाрди рдХे рддрд╣рдд рд╕рд╣ाрдпрддा
-
рд╕ीрдоाрди्рдд рдХिрд╕ाрди рдФрд░ BPL рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХे рд▓िрдП рдпोрдЬрдиा:
"рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╕рд╣рднाрдЧिрддा рдпोрдЬрдиा"
рд╢ुрд░ुрдЖрдд – 1 рдордИ 2005 рд╕े
ЁЯРЕ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдФрд░ рд╡рди्рдпрдЬीрд╡рди
-
рдЬिрдо рдХॉрд░्рдмेрдЯ рдиेрд╢рдирд▓ рдкाрд░्рдХ рдо्рдпूрдЬ़िрдпрдо: рдХाрд▓ाрдвूंрдЧी (рдиैрдиीрддाрд▓)
рдпрд╣ рдо्рдпूрдЬ़िрдпрдо рди рдХेрд╡рд▓ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдгीрдп рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै, рдмрд▓्рдХि рд╡рди्рдпрдЬीрд╡рди рдк्рд░ेрдоिрдпों рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖ рд╕्рдерд▓ рднी рд╣ै।
ЁЯЫХ рдзाрд░्рдоिрдХ рдПрд╡ं рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╕्рдерд▓ों рдХी рдЭрд▓рдХ
-
рдХрдг्рд╡ाрд╢्рд░рдо – рдкौрдб़ी рдЬ़िрд▓े рдоें рдоाрд▓िрдиी рдирджी рдХे рддрдЯ рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рдПрдХ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╕्рдерд▓।
-
рд╕рддी рдХुंрдб – рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдоें рд╕्рдеिрдд, рд╕рддी рдоाрддा рдХी рд╕्рдоृрддि рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕्рдерд▓।
-
рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ – рдЧंрдЧाрдж्рд╡ाрд░ рдХे рдиाрдо рд╕े
-
рдорд╣ाрднाрд░рдд рдХे рднीрд╖्рдо рдкрд░्рд╡ рдоें рдХैрд▓ाрд╕ рдкрд░्рд╡рдд рдХो рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै – рд╣ेрдордХूрдЯ
-
рд╡ीрдгेрд╢्рд╡рд░ рдоंрджिрд░ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг – рд░ाрдЬा рдХрд▓्рдпाрдг рдЪंрдж рдж्рд╡ाрд░ा
-
рдЪрдо्рдкाрд╡рдд рдХे рдмाрд▓ेрд╢्рд╡рд░ рдоंрджिрд░ рдХे рддाрдо्рд░рдкрдд्рд░ рдкрд░ рдЙрд▓्рд▓ेрдЦिрдд рд░ाрдЬा – рдХाрдЪ्рд▓рджेрд╡
-
рд░ाрдгीрд╣ाрдЯ – рд╢्рд░ीрдирдЧрд░ рдоें рд╕्рдеिрдд рдПрдХ рдк्рд░рдоुрдЦ рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рд╕्рдерд▓
-
рдХрдд्рдпूрд░ी рдХाрд▓ рдоें рддрдкोрд╡рди рдХा рдк्рд░ाрдЪीрди рдиाрдо – рд╕ुрднिрдХ्рд╖рдкुрд░
ЁЯОи рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХी рдХрд▓ा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि
-
рдоौрд▓ाрд░ाрдо рдХे рдкूрд░्рд╡рдЬ рд╣рд░рджाрд╕ – рдоुрдЧрд▓ों рдХे рджрд░рдмाрд░ी рдЪिрдд्рд░рдХाрд░, рдЬिрди्рд╣ें рдЧрдв़рд╡ाрд▓ рд▓ाрдП рдеे рд╕ुрд▓ेрдоाрди рд╢िрдХोрд╣
-
рдоौрд▓ाрд░ाрдо рдХे рд╡ंрд╢рдЬ – рд╕ुрдиाрд░ рдЬाрддि рд╕े
-
рдЬрдпрджेрд╡ рд╡рдЬ़ीрд░ рдХा рдЪिрдд्рд░ – рдоौрд▓ाрд░ाрдо рдж्рд╡ाрд░ा рдмрдиाрдпा рдЧрдпा, рдЬिрд╕рдоें рд╡े рдШोрдб़े рдкрд░ рд╕рд╡ाрд░ рд╣ैं
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХी рд▓ोрдХ рдЪिрдд्рд░рдХрд▓ाрдПँ – рдРंрдкрдг, рдЬ्рдпूँрдд рдоाрддृрдХा, рдЫिрдкрдг, рдк्рд░рдХीрд░्рдг, рдкौ, рдбिрдХोрд░ рдЖрджि
-
рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдзрд░ोрд╣рд░ों рдХा рд╕ूрдЪीрдХрд░рдг – INTACH рд╕ंрд╕्рдеा рдж्рд╡ाрд░ा
ЁЯз▒ рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ, рднौрдЧोрд▓िрдХ рдФрд░ рд╡िрдХाрд╕ рд╕े рдЬुрдб़ी рдЬाрдирдХाрд░िрдпाँ
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдЧрдарди – рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХी рдзाрд░ा 3 рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд
-
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рднрд╡рди – рдмрд░्рдоिंрдШрдо рдкैрд▓ेрд╕ рдХी рддрд░्рдЬ़ рдкрд░ рдмрдиा
-
рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╕िंрдЪिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ – рдКрдзрдо рд╕िंрд╣ рдирдЧрд░
-
рд╕рдмрд╕े рдХрдо рд╕िंрдЪिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ – рдЪрдоोрд▓ी
-
рдирд╣рд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕िंрдЪाрдИ – рдКрдзрдо рд╕िंрд╣ рдирдЧрд░ рдоें
-
рдирд╣рд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдмрд╕े рдХрдо рд╕िंрдЪाрдИ – рдЪрдо्рдкाрд╡рдд рдоें
-
рдЯिрд╣рд░ी рдкрд░िрдпोрдЬрдиा – 1972 рдоें рд╢िрд▓ाрди्рдпाрд╕, рднाрдЧीрд░рдеी рдФрд░ рднिрд▓ंрдЧрдиा рдХे рд╕ंрдЧрдо рдкрд░ рд╕्рдеिрдд, рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдкрд░िрдпोрдЬрдиा рдШोрд╖िрдд
ЁЯЫб️ рд╢ौрд░्рдп рдФрд░ рдмрд▓िрджाрди
-
1962 рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рдкрд░рдорд╡ीрд░ рдЪрдХ्рд░ рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд – рд╢ैрддाрди рд╕िंрд╣, 13 рдХुрдоाрдКँ рд░ेрдЬीрдоेंрдЯ рд╕े
ЁЯХЙ️ рдзाрд░्рдоिрдХ рдпाрдд्рд░ा рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдо
-
рдХैрд▓ाрд╢ рдоाрдирд╕рд░ोрд╡рд░ рдпाрдд्рд░ा рдХा рдЖрд░ंрдн (рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рднाрд░рдд рдоें) – 1981 рдоें рд╣ुрдЖ
ЁЯМР рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдкрд░्рдпрдЯрди: рдПрдХ рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг
-
рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡िрдХाрд╕ рдмोрд░्рдб рдХा рдЧрдарди – рдкрд░्рдпрдЯрди рдоंрдд्рд░ी рдХे рдЕрдзीрди
-
2001 рдХो рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा – рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡рд░्рд╖
-
рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡िрдХाрд╕ рдХा рдоॉрдбрд▓ рдЕрдкрдиाрдпा рдЧрдпा – рд╕िंрдЧाрдкुрд░ рд╕े
-
рдкрд░्рдпрдЯрди рдХो рдоिрд▓ा рджрд░्рдЬा – 'рде्рд░рд╕्рдЯ рдЙрдж्рдпोрдЧ' рдХा
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХी рдкрд░्рдпрдЯрди рдиीрддिрдпाँ рдЗрд╕े рди рдХेрд╡рд▓ рджेрд╢ рдХे рднीрддрд░ рдмрд▓्рдХि рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рднी рдПрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдЧंрддрд╡्рдп рдмрдиाрддी рд╣ैं।
✍️ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдоें рдкрдд्рд░рдХाрд░िрддा рдФрд░ рд╕ाрд╣िрдд्рдпिрдХ рд▓ेрдЦрди рдХी рдПрдХ рдЧौрд░рд╡рдкूрд░्рдг рдкрд░ंрдкрд░ा рд░рд╣ी рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдХे рдкрдд्рд░рдХाрд░ों рдФрд░ рд╕ंрдкाрджрдХों рдиे рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा рд▓ाрдиे рдФрд░ рдЬрдирдордд рдХो рджिрд╢ा рджेрдиे рдоें рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдпोрдЧрджाрди рджिрдпा рд╣ै। рдЖрдЬ рдЬрдм рддрдХрдиीрдХ рдиे рд╕рдоाрдЪाрд░ों рдХी рджुрдиिрдпा рдмрджрд▓ рджी рд╣ै, рддрдм рднी рдЗрди рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдк्рд░рдпाрд╕ों рдХो рдпाрдж рд░рдЦрдиा рдЬрд░ूрд░ी рд╣ै।
ЁЯУЪ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдЬाрдирдХाрд░ी рд╕े рдЬुрдб़ी рдм्рд▓ॉрдЧ рдкोрд╕्рдЯ рдХी рд╕ूрдЪी:
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рдПрдирд╕ाрдЗрдХ्рд▓ोрдкीрдбिрдпा рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी (рднाрдЧ-1)
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди 2021 (рднाрдЧ-2)
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди (рднाрдЧ-3)
-
ЁЯФЧ UKSSSC Group C рд╣ेрддु рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди (рднाрдЧ-4)
-
ЁЯФЧ UKSSSC, UKTET, рд╡рди рд╡िрднाрдЧ Group C рд╣ेрддु GK (рднाрдЧ-5)
-
ЁЯФЧ рднाрд░рдд рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬाрдирдХाрд░ी
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд░рдд्рди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╡िрдЬेрддाрдУं рдХी рд╕ूрдЪी
-
ЁЯФЧ рд╕ाрдоाрди्рдп рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ (рднाрдЧ-6)
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рд░рдд्рди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ 2016 рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдЬाрдирдХाрд░ी
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢िрдХ्рд╖ाрд╡िрдж् рдПрд╡ं рд╡िрдХाрд╕ рдкुрд░ुрд╖
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рд╡ीрд░ рд╕рдкूрддों рдХी рд╡ीрд░рдЧाрдеाрдПँ
-
ЁЯФЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рдХрд▓ाрдХाрд░ рдФрд░ рдЙрдирдХा рдпोрдЧрджाрди
- рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рдХे рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ाрд╣िрдд्рдпрдХाрд░
- рдЧрдв़рд╡ाрд▓ी рдФрд░ рдХुрдоाрдКँрдиी рдХрд╡िрддा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣
- рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рдФрд░ рдмॉрд▓ीрд╡ुрдб
- рдХुрдоाрдКँрдиी рд▓ोрдХ рд╕ाрд╣िрдд्рдп
- рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕
- рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рдХे рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдд्рдпोрд╣ाрд░
- рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рдХे рд╕рднी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдж्рдпाрди
рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ